Lezersreactie op opiniestuk Volkskrant

Voorzij ontving een mooie open lezersreactie op het opiniestuk van Emy Koopman (Volkskrant) waarin onze voorzitster Caroline Franssen bij name werd genoemd, zeer eenzijdig werd belicht, vergeleken werd met Wilders en inclusief achterban weggezet werd als ‘ontkenner van het bestaansrecht van transvrouwen’.

Link naar het opiniestuk

Beste Emy Koopman,

Bedankt voor je essay, en voor de moed om het onderwerp aan te kaarten in het huidige klimaat. Ik sta ook achter je vraag om een minder polariserend debat.

Niettemin snijdt Caroline Franssen enkele essentiële problemen aan, en dat is ook belangrijk.

Jij zegt dat ze het “bestaansrecht” van transvrouwen ontkent. (Dat is overigens een van de aanklachten waarmee gender kritische personen doorgaans het zwijgen wordt opgelegd.) Maar dat lijkt mij niet het geval. Net zoals Adichie kunnen we transvrouwen perfect erkennen als “transvrouwen”, d.w.z. personen met een specifieke ervaring, én ervoor ijveren dat deze personen 100% acceptatie, rechten en bescherming tegen discriminatie genieten. Overigens zijn dit rechten waarover transpersonen nu reeds beschikken en die niemand ter discussie stelt, zeker de doorgaans progressief georiënteerde GC vrouwen niet. De aanvaarding voor LGBTQ en “anders” zijn binnen onze maatschappij is gelukkig zeer groot. Waar de discussie toxisch werd is op de eerste plaats rond het meer recente strijdpunt “transvrouwen zijn (letterlijk) vrouwen” (TWAW).

Die laatste stelling is explosief om heel wat redenen, maar vooral omdat dit automatisch extra rechten zou toekennen aan deze groep, nl alle rechten die de maatschappij tot nu toe voorzag voor vrouwen omwille van hun specifieke, benadeelde situatie in de maatschappij en die in principe te maken hebben met hun lichamelijke sekse. Het zijn rechten die hen bv. moeten beschermen tegen mogelijke predatoren met een grotere lichaamskracht, tegen discriminaties die samenhangen met hun voortplantingsrol, die te maken hebben met het vrijwaren van privacy, grenzen stellen, veilige ruimtes, het wegwerken van historische achterstand en discriminatie in de maatschappij, bv via positieve discriminatie en vrouwenquota, etc… Bij het letterlijk erkennen van “transvrouwen zijn vrouwen” in de wet zouden transvrouwen automatisch al deze rechten en voorzieningen als de hunne kunnen opeisen, zonder dat er nog verdere discussie of beveiliging nodig is. Het is hier dat de rechten van beide groepen in conflict kunnen komen en dat ook vaak doen. Vrouwen hoeven dan ook niet als misdadigers of haatpredikers behandeld te worden als ze die mogelijke conflicten willen bespreken. En dat kunnen ze alleen door de TWAW stelling kritisch te bekijken.

Je schrijft: “ik denk niet zozeer aan wc’s en sportwedstrijden”, maar waarom eigenlijk niet? Nergens elders dan in de sport is de situatie van verlies aan rechten voor vrouwen namelijk zo flagrant en onrechtvaardig. Transvrouwen die een “mannelijke” puberteit doormaakten behouden fysieke voordelen van spiermassa, longvolume en hartcapaciteit, die het kunstmatig verlagen van de testosteronspiegels nooit kunnen wegnemen. Hier stoot het sprookje dat transvrouwen letterlijk vrouwen zijn op zijn limiet van geloofwaardigheid. Ongeacht hoe deze personen identificeren, biologisch gesproken gaat het hier om personen van de mannelijke sekse die hun testosteron kunstmatig verlaagd hebben. Vaak gaat het om personen die voor hun transitie nauwelijks presteerden in de mannensport en nu alle medailles wegkapen. Zoals iemand zei: Vrouwensport gaat om het toejuichen van buitengewone vrouwen, niet het toejuichen van middelmatige mannen.

Het gaat ook om representatie. Vinden we als vrouw bv. dat er echt recht gedaan is aan een gelijke M/V vertegenwoordiging als een beslissingscomité van twee personen voor 50% uit mannen en 50% uit transvrouwen zou bestaan? Die situatie is niet zo absurd of denkbeeldig als het lijkt: https://thevelvetchronicle.com/ny-democrats-quietly-dismantle-1-male-1-female-rule/

En ja, er worden vaak criminele transvrouwen opgerakeld om de hele groep te “diaboliseren”. Maar het zal je toch ook opvallen hoe bijzonder gemakkelijk het is om voorbeelden te vinden van crimineel gedrag bij transvrouwen dat we echt niet als typisch “vrouwelijk” ervaren. Ook bv. verbale dreiging met fysiek geweld en verkrachting (zie terfisaslur.com). Cijfers tonen aan dat transvrouwen statistisch gezien hetzelfde criminaliteitspatroon behouden als mannen, ook wat betreft seksuele misdrijven.(zie hiervoor bv. het artikel van Jamie Shupe, een man die transitioneerde naar vrouw, later weer detransitioneerde: 
https://thefederalist.com/2018/12/19/criminal-records-show-women-prudent-not-want-men-bathrooms/#disqus_thread) Wat natuurlijk niets zegt over individuele personen, die meestal schatten van mensen zijn, net zoals de overgrote meerderheid van “cis”-mannen ook schatten van mensen zijn. Niettemin vond de maatschappij het belangrijk om op sommige domeinen beschermingen voor vrouwen in te bouwen. Dat betekende geen “diabolisering” van alle “cis”-mannen, maar het erkennen van een statistische realiteit. Het toont dat de historische scheiding van bepaalde ruimtes (gevangenissen, vluchthuizen, toiletten) een positieve discriminatie is, die wel degelijk zinvol blijft.

Het probleem wordt zeker acuut als we zelfidentificatie gaan erkennen, waarbij de persoon zelfs helemaal niet meer hoeft te presenteren als het zelfgekozen gender, en gewoon overkomt als “een vent met een baard en een penis”. Er is niet alleen het feit dat mannelijk presenterende personen reflexen van waakzaamheid bij vrouwen kunnen oproepen, dus stress bij getraumatiseerde vrouwen in precaire situaties (bv. vluchthuizen, gevangenissen). Zo’n wetgeving maakt gescheiden voorzieningen zelfs absurd. Eender welke mannelijk presenterende persoon, zelfs een klassieke “cis”-man, kan nu in principe gebruik maken van het vrouwentoilet. Hij kan niet uitgedaagd worden over zijn aanwezigheid, want zelfs zijn gender bevragen zou intrusief zijn. Het gevaar van predatoren, of zelfs gewoon van gefrustreerde incels of dronken lullen die vrouwen willen tergen door opzettelijk hun privacy te binnenvallen is dus reëel, en heeft zelfs niets te maken met genderpolitiek of met transpersonen. Dit soort verplichte “inclusiviteit” vertelt jonge meisjes eigenlijk dat ze geen grenzen mogen stellen, geen “nee” mogen zeggen tegen het binnenvallen van hun privacy. Nochtans is ook dat een erkend mensenrecht.

Ik ben 100% voor het normaliseren van transpersonen en gender nonconforming personen in onze maatschappij, en zeker voor het slopen van gender-stereotypen. Maar houdt dat in dat we privé ruimtes/sportcompetities/representatie van vrouwen zomaar moeten openstellen voor iedereen? Normaliseren van verschillen betekent niet “alle verschillen negeren”.

Net zoals jij zoek ik een uitweg uit deze situatie. Ik denk dat het alleen kan als we allemaal gaan ijveren voor de ruimtes, voor iedereen die zich niet kan/wil terugvinden in de klassieke biologische opdeling, en die toegevoegd worden als extra voorziening, naast de single sekse M/V ruimten die integraal behouden blijven. En dat mag de maatschappij dan gerust wat kosten, daar wil ik zonder probleem mee aan betalen. Een aantal meer “klassieke” transseksuelen, zoals Miranda Yardley, pleiten overigens zelf voor deze oplossing (https://mirandayardley.com/en/a-plea-for-third-spaces-for-transmen-and-transwomen/)

Maar dit lijkt merkwaardig genoeg zelden een aanvaardbare oplossing voor de nieuwe lichting van gender-ideologen, die zich beroepen op het “TWAW” principe.

Veel mensen geloven in feite niet letterlijk in dit principe, en hoe meer je erover nadenkt, hoe minder je erin gelooft. Maar we zijn uit medemenselijkheid meestal wel bereid om mee te gaan in het argument dat trans-inclusiviteit in vrouwen ruimten wenselijk is om de veiligheid van transvrouwen te verzekeren. We mogen ons echter vragen stellen bij dat argument. Zijn er eigenlijk cijfers die tonen dat transvrouwen onveiliger zouden zijn in de herentoiletten? Dit zijn toch plaatsen die bekend staan voor ‘gay cruising’, de tolerantie lijkt er tamelijk groot? Ik weet het ook niet, want ook dit onderwerp is taboe. Cijfers uit de UK tonen ook dat in dat land gemiddeld één transvrouw per jaar vermoord wordt, en dat het bij geweld meestal om partnergeweld gaat, wat dus weinig te maken heeft met transfobie, en niet meteen bevestigt dat transpersonen de meest onderdrukte of meest bedreigde minderheid zouden zijn. https://www.channel4.com/news/factcheck/factcheck-how-many-trans-people-murdered-uk

Heeft hun eis, onder het vlag van “inclusiviteit” niet eerder te maken met een nood aan validatie van de eigen identiteit? Zo’n validatie kan psychisch misschien bijzonder belangrijk zijn voor personen die nood hebben aan identiteitsbevestiging, en we kunnen daar begrip voor opbrengen, maar het werpt toch al wat minder gewicht in de schaal, als we het gaan afwegen tegen het ongemak dat vrouwen moeten aanvaarden. Is de eis billijk en het offer de moeite waard? Komt daar nog bij dat “dysforie” in het wetsvoorstel zou vervallen als voorwaarde voor transitie, waardoor ook de humanitaire noodzaak om kwetsbare personen te respecteren vervalt.

Het is echter in het huidige klimaat onmogelijk die vragen te stellen, omdat ook dit reeds “transfoob” is. En dat dit klimaat in toenemende mate autoritair en totalitair wordt is op zich nog een ander probleem.

Dus al met al mogen we wel respect hebben voor Caroline Franssen, want ze heeft wel het lef te gaan staan waar gegarandeerd de klappen gaan vallen, en ze staat daar heel erg alleen. Maar ze opent wel een noodzakelijk debat, waar wij als vrouwen allemaal baat bij hebben.

Met vriendelijke groeten,
SV (initialen op verzoek schrijver)